به گزارش بیداربورس، دو کارشناس بازار سرمایه ، نکات مثبت ورود سرخابی ها به بازار سرمایه و تبعات پذیره نویسی ها، گزارش ارزش گذاری کارشناسان رسمی دادگستری و بهره‌برداری از برند دو باشگاه را با انتشار مطلبی در دنیای اقتصاد مورد تحلیل و ارزیابی قرار دادند.

علی عصاری: پذیره‌نویسی سهام جدید ناشی از سلب حق‌تقدم در افزایش سرمایه شرکت‌های فرهنگی ورزشی استقلال و پرسپولیس، ۱۵ اسفند برگزار شد. سرمایه‌گذاری در پذیره‌نویسی‌ها با ریسک‌های مختلفی اعم از تجاری، صنعتی، معاملاتی و... همراه بوده و تصمیم‌گیری برای خرید سهام در پذیره‌ نویسی هر یک از این دو باشگاه یا معاملات ثانویه، باید بر اساس گزارش‌ها و اطلاعات منتشره از سوی ناشر باشد.

بنابراین تصمیم‌گیری برای خرید سهام مذکور نباید مبتنی بر عوامل غیرمالی از جمله هواداری باشد. بررسی صورت‌های مالی، گزارش ارزشیابی سهام و سایر اطلاعات منتشره در سامانه کدال باید بررسی شود یا اینکه باید از خدمات نهادهای مالی دارای مجوز از سازمان بورس استفاده شود.

نام شرکت‌های مذکور در تابلوی نارنجی بازار پایه درج شده‌ است و در طول هفته، دامنه نوسان قیمت، حداکثر ۲ درصد است و معمولا سهام این بازار صورت‌های مالی شفافی ندارند.

نکات مثبت ورود سرخابی‌ها به بازار

زمانی که پذیره‌نویسی‌هایی مانند استقلال و پرسپولیس وارد بازار سرمایه می‌شوند، توجه آحاد جامعه را جلب می‌کنند و بازار سرمایه می‌تواند بیش از پیش بدرخشد و بالا برود. این امر بطورکلی ضریب نفوذ بازارسرمایه را در مقایسه با دیگر بازارها بالا می‌برد. وجود باشگاه‌های قدیمی که ۵۰ سال است، اجازه ورود به بازار سرمایه را پیدا نکرده‌اند، نکته مثبت و قابل ذکر است که می‌توان آنها را از سال آینده روی تابلوی معاملات شاهد بود.

- طیف جدیدی از سهامداری با رویکرد تعصبی در بازار شروع به رشد می‌کند.

- فصل جدیدی از سهامداری به نیت پشتیبانی از یک‌ تیم ظهور می‌کند که در بازار خرسی می‌تواند بسیار موثر باشد.

- شاید حلقه گمشده که هیجان خرید و ورود نقدینگی به بازار سرمایه است، بعد از مدت‌ها به‌واسطه این دو باشگاه پیدا شده باشد.

- بدون هیچ تبلیغاتی، بازار سرمایه توانسته خود را به گروه وسیعی از هواداران متعصب معرفی کند و این می‌تواند نکته مثبتی برای کل بازار باشد.

- به‌وضوح جرات‌ مندی در تصمیمات مدیران بازار سرمایه و سطوح بالاتر به چشم می‌خورد و ظاهرا در چارچوب منطق پیش می‌رود.

در حال حاضر فعالان سوال‌های ذهنی زیادی دارند از جمله اینکه چرا ورود دو باشگاه به بازار سرمایه با تعجیل انجام می‌شود. به‌طوری که حتی هواداران فرصت نمی‌کنند، کد بورسی دریافت کنند؟ چرا قبل از عید نوروز باید این پذیره‌نویسی انجام شود؟ آیا توان مدیریت این دو باشگاه را قبل از عید دارند؟ حدود ۵۰ سال است دو باشگاه می‌خواهند در بورس عرضه شوند این همه تعجیل در تصمیم‌گیری برای چه بود؟ آیا پنج‌الزامی که از طریق فرابورس برای این دو باشگاه ایجاد شده بود، رعایت شد؟ آیا به مشکلاتی که قرار است بعد از عرضه هیجانی این دو باشگاه بر بازار سرمایه حاکم شود، اطلاع دارند؟ با وجود هیجان خرید این دو باشگاه، احتمال اینکه هواداران در ابتدای کار با قیمت‌های چند برابر ارزش ذاتی معامله کنند، وجود دارد. آیا تضمینی وجود دارد که سهام دو باشگاه بعد از مدتی با همین ارزش به فروش برسند؟

نکات منفی پذیره‌نویسی‌ها

- پذیره‌نویسی‌ها همواره باعث ایجاد فشار فروش در بازار می‌شوند و از عمق بازار می‌کاهند. در مورد استقلال و پرسپولیس بعید نیست که این اتفاق مجددا تکرار شود.

- جذب نقدینگی سرخابی‌ها احتمالا براساس فروش سهام در بازار تامین می‌شود. چون فرصتی برای گرفتن کد بورسی و ورود سهامدار جدید به بازار نیست.

- باتوجه به صورت‌های مالی دو باشگاه که وضعیت جالبی ندارند، زمان پذیره‌نویسی طولانی خواهد بود و با توجه به تعطیلات نوروز، مدت زیادی باید منتظر بازگشایی بود.

- تجربه پذیره‌نویسی سهامی وجود دارد که سال‌ها بازگشایی نشده‌اند و احتمال اینکه دو باشگاه به سرنوشت آنها دچار شوند، دور از ذهن نیست.

- احتمال اینکه تامین نقدینگی بصورت کامل در روز اول انجام نشود، بسیار زیاد است. همان‌طور که در قانون پذیره‌نویسی‌ها تا یک‌ماه، فرصت خرید برای پذیره‌ نویسی موجود است، احتمال اینکه فردای پذیره‌نویسی مجددا به فروش برسند، بسیار زیاد است که البته به استقبال سهامداران از این پذیره‌نویسی بستگی دارد.

- در روز بازگشایی، احتمال اینکه توازن بازار به هم بخورد، وجود دارد که می‌تواند جریان نقدینگی را به سمت خود هدایت کند.

- تصمیمات عجولانه مسئولان برای پذیره‌نویسی قبل از عید، احتمال فشار از خارج بازار سرمایه را به‌شدت بالا می‌برد.

ارزش معنوی این باشگاه‌ها به‌مراتب بیشتر از ارزش ذاتی آنها است. چون دو باشگاه، هواداران متعصبی دارند که حاضرند سهام این باشگاه را بخرند. صرفا به دلیل هواداری در حالی که این امر که سود سهامداری، نصیب باشگاه می‌شود یا خیر، بحثی است که می‌توان بطور مفصل درباره آن صحبت کرد.

توصیه به خرید و تشویق به خرید یک سهم در چارچوب قوانین بازار سرمایه، تخلف محسوب می‌شود.طبیعتا بعد از تجربه ناموفق صندوق‌های ETF  پالایش یکم و دارایکم، هیچ فرد یا ارگانی تشویق به خرید نمی‌کند و تصمیم نهایی به عهده سهامدار خواهد بود و سهامداران بعد از دیدن دو سال پرهیجان در بازار، می‌توانند درست‌ترین تصمیم را بگیرند. بازگشایی این دو سهم نقطه‌ عطفی است که به احتمال زیاد، می‌تواند نقطه‌ای برای صعود بیشتر و ورود سهامدار جدید به بازار سرمایه باشد.

رحمت ‏‏‌اله عباس‏‏‌پور: خصوصی‌سازی اقدام مهمی است که باید در سطح کل اقتصاد صورت گیرد. بخش ورزش نیز بیش از هر بخش دیگری به ‌خصوصی‌ سازی نیاز دارد تا علاوه بر جلوگیری از هدررفت منابع عمومی در مورد افزایش بهره‌روری این صنعت نیز اقدامات موثر صورت گیرد. بنابراین خصوصی‌سازی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال امری ضروری قلمداد می‌شود.

نکته مهم در مورد خصوصی‌سازی دو باشگاه این است که بصورت پذیره‌نویسی و افزایش سرمایه از محل سلب حق‌تقدم خواهد بود و منافع حاصل از فروش سهام جدید در این دو باشگاه تزریق خواهد شد و دو باشگاه پرسپولیس و استقلال می‌توانند بدهی را تسویه کنند.

با وجود اینکه شروط پنج‌گانه فرابورس برای پذیره‌نویسی سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال محقق نشد، پذیره‌نویسی سهام جدید دو باشگاه از 15 اسفند شروع شد. قیمت پذیره‌نویسی هر سهم باشگاه پرسپولیس برابر با 3387 ریال معادل 74‌درصد خالص ارزش روز دارایی‌های این باشگاه و قیمت هر سهم باشگاه استقلال برابر با 2910 ریال معادل 75‌ درصد خالص ارزش روز دارایی‌های این باشگاه تعیین شده است.

طبق بند 4 ماده 28 دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس، قبل از عرضه و نقل و انتقال سهام در فرابورس نیاز است گزارش ارزش‌گذاری سهام از سوی شرکت‌های تامین سرمایه یا شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری تهیه و منتشر شود که این مهم در این پذیره‌نویسی محقق نشده است. بنابراین مقرر شد عرضه سهام دو باشگاه با توجه به گزارش کارشناسان رسمی دادگستری انجام شود.

مهم‌ترین بخش ارزش‌گذاری مربوط به ارزش دارایی‌های نامشهود یا همان برند دو باشگاه است که کارشناسان دادگستری از روش‌های مختلفی برای برآورد ارزش آن استفاده کردند. اما مفروضات مورد استفاده چندان مشخص نیست. بطور نمونه، سهم درآمد حاصل از برند از کل درآمدهای دو باشگاه حدود 60 تا 80‌ درصد اعلام شده اما مبنای این نسبت عنوان نشده است.

همچنین نرخ تنزیل مورد استفاده 25‌ درصد در نظر گرفته شده که باتوجه به ریسک زیاد این دو باشگاه مناسب نیست به‌ویژه زمانی که قرار است سهام این دو باشگاه در بازارسرمایه عرضه شود. نظر به اینکه میانگین بلندمدت صرف ریسک بازارسرمایه حدود 13‌درصد است و با در نظر گرفتن بتا برابر با بتای بازار، نرخ تنزیل مناسب برای تنزیل درآمدهای آتی این دو باشگاه حدود 33‌ درصد است که در ارزش‌گذاری برند این دو باشگاه برابر با 25‌ درصد لحاظ شده است.

نکته دوم اینکه شرایط و مقررات حاکم بر فضای ورزش و رسانه، مانع اصلی بهره‌برداری از برند دو باشگاه شده است. به طوری که مهم‌ترین بخش درآمد باشگاه‌های ورزشی در سطح جهان، درآمد حاصل از حق پخش تلویزیونی است که در ایران به دلیل ملاحظات سیاسی و اجتماعی و دولتی بودن دو باشگاه، عملا درآمد این دو باشگاه از حق پخش تلویزیونی و حق نشر (کپی‌رایت) ناچیز است.

بنابراین هرچند برند این دو باشگاه در سطح داخلی و قاره بسیار محبوب و شناخته‌شده است اما به دلیل ساختار معیوب فضای ورزش و رسانه، بهره‌برداری مناسبی از برند دو باشگاه صورت نمی‌گیرد. به همین دلیل، احتمال تحقق میزان درآمدی که کارشناسان رسمی دادگستری برای برند این دو باشگاه برآورد کرده‌اند، کم است.

نکته سوم در خصوص عرضه سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال این است که بصورت پذیره‌نویسی به عموم مردم که اکثرا هوادار دو تیم هستند، صورت می‌گیرد و ارزش دو باشگاه به دلیل ارزش برند آنها و محبوبیت نزد مردم است نه مدیریت و سودآوری آنها به همین دلیل بهتر بود دوستان در وزارت اقتصاد، سازمان خصوصی‌سازی و وزارت ورزش به‌عنوان مالکان اصلی دو باشگاه، پذیره‌نویسی را به ارزش اسمی 100 تومان به ازای هر سهم در دستور کار قرار می‌دادند تا علاوه بر تامین مالی برای این دو باشگاه، میزان مالکیت دولت در دو باشگاه را تقلیل می‌دادند و هواداران نیز با قیمت مناسب، سهامدار باشگاه محبوب می‌شدند.